تحول در تكنيك و شيوه ي طراحي فرش به قرن دوازدهم هجري بر مي گردد و از آن تاريخ تا كنون قالي بافي در چين روند تكاملي داشته است.مراكز اصلي بافت قالي چين شهرهاي : پاتو ، پكن ، كالگان ، شانگهاي و تين تسين مي باشد.استان شان تنگ به عنوان مهم ترين مركز پرورش ابريشم عمده ترين محل بافت فرش هاي ابريشمي چيني است.طرح هاي مورد استفاده در فرشبافي چين از نظر سبك طراحي بسيار سنتي بوده و البته استفاده از اين طرح ها مختص قاليبافي نمي باشد.بافندگان فرش در كشور از اشيايي مانند ظروف چشيني ، وسايل برنزي ، عآج و دندان فيل الهام گرفته و در طرح هاي قالي اين اشيا را مورد استفاده قرار ميدهند.طرح هايي كه در فرش هاي اصيل چيني ديده مي شود اغلب بيانگر نمادهاي مختلف مردم چين ميباشد كه اين نقشمايه هارا مي توان به سه گروه عمده تقسيم كرد : 1- نمادهاي چين باستان 2- نماد هاي بودا 3- نمادهاي تائو
بخش عمده اي از فرش هاي چيني با طرح هاي هندسي توليد مي شود. در ميانكار فرش طرحي وجود دراد كه اغلب از تزيينات پيچ پيچ ، گلها و يا حروفي كه اغلب بيانگر شادي هستند تشكيل شده است.
لچك اين فرش ها عمدتا داراي تزيينات سه ضلعي است كه متناسب با طرح ميانكار است.الگوي ساراستيكاكه در قالي هاي چيني بافته مي شود مربوطه به هيتلر نيست بلكه نماد هاي باستاني است كه به طور گسترده اي در هند و يونان و حتي در اروپا در طول عصر برنز ديده شده است.
نشانه هاي كوچك وگردي كه در حواشي فرش مي باشد نماد هاييست كه همانند (shou)
بيانگر خوشبختي مي باشد.بودايي ها و تائوييها همواره تمايل داشته اند تا انسان ها و حيوانات را به تجسم و نمايش در آورند.چيني ها علاوه بر استفاده از اشيا و وسايل پيرامون زندگي در طرح ها ، از قدرت سرشار انديشه نگاري استفاده نموده اند.برخي از نماد ها و طرح هاي اين كشور بسيار عزيز و محبوب مي باشند.نماد هاي هشت گانه ي بودايي همانند چرخ ، سايبان ، چتر آفتابي ، گل لاله ، صدف حلزوني ، گلداني با آب زندگي ، دو ماهي و گره جاوداني مي باشد كه در طرح هاي قالي چين مورد استفاده قرار مي گيرد.همچنين از نمادهايي همانند عود ، كتاب ، صفحه شطرنج و مينياتور كه بيانگر چهار هنر عالي در چين مي باشد در نقوش فرش اين كشور استفاده مي گردد.
از هشت نماد تائويي ها كه عبارتند از : شمشير ، كدو وعصا ، گل لاله ، فلوت ، ني ساخته شده از بامبو ، عصاي جادو ، بادبزن دستي ، قاشقك و سبد گل ، نيز در طرح ها و نقوش فرش استفاده مي شود..
از اشياي مختلفي كه در چين به عنوان يكصد شئ قيمتي شناخته شده است همانند گلدان ، كوزه ، نقاشي ، قوري و ... نيز در طرح فرش ها استفاده مي شود.موجودي كه در اكثر طرح هاي فرش چيني ديده مي شود اژدها است كه نمادي از قدرت خيرخواهانه است.هم در اروپا و هم در آسيا همواره اژدها نقش برجسته اي در خرافات عاميانه داشته است به عقيده ي چيني ها اژدها هيولايي ضعيف و بد خو نيست، بلكه موجوديست كه بر نيرو هاي طبيعي جهان حاكم بوده و به همين دليل مورد احترام است.اين اژدهاست كه به عقيده ي چيني ها بعد از 1 سال خشكسالي از ژرفاي دريا و يا رودخانه سر برون مي آورد تا براي خاك تفتيده باران را مهيا سازد.در چين باستان اژدها سمبل قدرت سلطان بود، سيمرغ پرنده اي افسانه اي است كه در طرح فرش چين رايج است و نمادي از امپراطوري و نشاني از ناميرايي است. استفاده از حيواناتي همچون فيل به عنوان نماد نيرو ، گوزن نمادي از فراواني و مرغ ماهيخوار به عنوان نماد طول عمر در فرشبافي چين رايج است.در فرش هاي قديمي اين كشور از اسب هم استفاده شده است كه اگر فقط يك اسب باشد و سفيد باشد، نماد اين داستان است كه اين اسب كتاب مقدس بودا را از هند به چين حمل مي كند شير نشان ديگري از بودايي هاست كه ذاتا نگهبان بودا بوده و از لحاظ منسب نگهبان ويژه ي معبد بوداست.چيني ها همچنين از انواع گلها و گياهان در طرح هاي فرش خود استفاده مي نمايند مثلا گل نيلوفر به عنوان گل بودا و نزد آنها مقدس ترين گلهاست. گلشقايق نماد ثروت و ارجمندي است.اين گل نزد چيني ها عزيز بوده به طوري كه در نقاشي هاي خود آنرا به كار برده و خانه هايشان را با آن زينت مي دهند. گل نرگس نزد چيني ها نشانگر سعادت و نيكي است و شكوفه ي درخت هلو نشانه ي بهار و ديرپايي و حتي ناميرايي است و انار سمبل حاصلخيزي است.رنگبندي فرش هاي چيني بسيار آرام بخش بوده و از تناليته هاي مختلف آبي ، زرد ، قهوه اي ، قرمز براي رنگبندي طرح قالي هاي قديمي و امروزه بيشتر از رنگ هاي آبي ، طلايي و قزمز تيره در تناليته هاي مختلف جهت نقشه ي فرش استفاده مي شود.همچنين در برخي از دستبافته هاي چيني رنگ هاي سبز يا قهوه اي روشن غالب مي باشد.قالي ها و قاليچه هاي قديمي تر چيني در بسياري از طرح هاي زيبا هنوز در بازار هاي جهاني يافت مي شود اما بسيار گران قيمت است، ولي امروزه فرش هاي چيني با قيمت هاي بسيار متعادلي به بازار عرضه مي گردد و بافندگان چيني توانسته اند روز به روز سهم بيشتري از بازار جهاني فرش را به خود اختصاص دهند پشم مصرفي در قالي چين نسبتا زبر و عمر فرش چيني طولاني و عليرغم اينكه داراي تراكم زيادي نيست خيلي صاف و هموار است.يكي ديگر از ويژگي هاي فرش چين طول پرز آن است كه اندازه ي آن بين يك تا و اينچ متغير است.
دیدگاه خود را بنویسید