برای این که قالیباف گره‌ها را با رنگ درست و در جای درست بزند، فرش را به قسمت‌های مختلفی تقسیم می‌کند:

حاشیه: به بخش‌های خارجی فرش می‌گویند که معمولاً دو بخش باریک و یک بخش پهن دارد. حاشیه‌ها مستطیل‌های دور هر فرش می‌باشند.

زمینه: سطح کار و بخش میانی قالی که حاشیه‌ها دورتادور آن را  می‌پوشانند. نقش اصلی قالی در وسط زمینه قرار می‌گیرد. زمینه بسته به نقشه  قالی و شکل نهایی آن می‌تواند دارای اشکال متفاوتی از گل و بته و… باشد. به  طور معمول رنگ زمینه قالی‌ها، لاکی، سرمه‌ای، کرم و یا قرمز است.

ترنج: طرح مرکزی هر قالی را ترنج می‌گویند که معمولاً به صورت دایره و یا بیضی شکل است.

نقش‌های قالی: قالی از طرح‌ها و نقش‌ها مختلفی تشکیل شده است که در  زمینه آن بافته می‌شوند. طرح‌هایی که شهرت بسیاری دارند از جمله: طرح بته  جقه، گل و بوته، نقوش اسلیمی و ختایی و… .

نکات مهم در قالی‌بافی

– تمام زوایای دار قالی باید 90 درجه باشند تا بافت فرش مرتب بوده و فرش کج بافته نشود.

– قالی‌بافی کاری مستمر و هرروزه است، پس بهتر است از دار عمودی استفاده شود تا کمر و ستون فقرات قالیباف آسیبی نبینند.

– اگر قالی‌بافی در خانه انجام می‌شود، بهتر است در اتاقی جداگانه باشد که رفت‌وآمد در آن کمتر است.

– اتاق قالی‌بافی باید تهویه مناسبی داشته باشد تا بتواند نخ، الیاف و  پرزهای کوچک معلق در هوا را به خوبی خارج کند تا سیستم تنفسی قالیبافان  دچار تهدید نشود.

– اتاق قالی‌بافی باید نور کافی داشته باشد تا چشم قالیبافان دچار آسیب  نشود. بهتر است رنگ دیوارهای اتاق قالی‌بافی روشن و سفید باشد.